2-6. داشتن الگو و اسوه

دین، برای کمک به تحقق جامعه معناگرا، الگو و اسوه هایی ارائه نموده است که هم جنبه راهنمایی دارند و هم ایجاد انگیزه! با ذکر و تکرار نام «ابراهیم» به عنوان: اسوه ای برای پیامبر^[583] و پیروانش^[584] که در همه آزمونهای الهی، سرافراز بود؛^[585] صالح برگزیده ای که رویگردان از آئین او، سفیه است؛^[586] خلیل اللهی که تابع راهش، دارنده بهترین دین است؛^[587] وفادار به عهدی^[588] که به هنگام مرگ، بر وفاداری عهد اولادش با خدا تاکید می کرد؛^[589] پیامبر صدیقی^[590] که محل ایستادنش، از آیات بینات قرار داده شد؛^[591] فرمانبردار یکتاپرستی که شاکر نعمات پروردگار بود؛^[592] صبور متضرّعی^[593] که به خاطر بیزاری از منکران خدا، از ایشان کنار گرفت تا شوربختی آنان دامنگیرش نشود؛^[594] غیورمردی که تعصب الهی داشت و از منکران خدا، بیزاری می جست و رفع آن کینه و بیزاری را، به ایمان آوردن منکران معلق کرده بود؛^[595] همو که سلام خدا بر او باد!^[596] و نیز محمد(ص)، آن نگین انبیاء^[597] و دارای خلق عظیم، ^[598] اسوه ای نیکو برای مؤمنان به خدا و روز قیامت معرفی شد؛^[599] فرستاده ای که با کافران مادیگرا سرسخت و با مؤمنان معناگرا مهربان بود؛^[600] همو که در معناگرایی چنان بود که تا جوار خدا بالا رفت؛^[601] و موسی(ع)، پیامبری مخلص^[602] که خدا او را برای خودش پرورید؛^[603] برگزیده ای که لیاقت سخن گفتن با خدا^[604] و وعده چهل روزه با او یافت؛ ^[605] همو که سلام خدا بر او باد!^[606]

و عیسی(ع)، آن مبارکی که وجیه در دنیا و آخرت، و از مقربان بود؛^[607] همو که سلام بر او باد به روز ولادتش و به روز مرگش و به روزی که برانگیخته می شود؛^[608] و یعقوب، آن بنده بصیر^[609] که به هنگام مرگ نیز، در اندیشه وضع روحی و معنوی اولاد بود؛^[610] هدایت شدگانی که، به سبب ضمیر معناگرایشان، چون آیات خدا برایشان خوانده می شد، گریان به سجده می افتادند.^[611]

و ایوب که صبر او، درسی است برای صاحبان خرد؛^[612] و مریم، برگزیده ای^[613] که در پاکی به حدی رسید که طعام بهشتی برایش می آوردند^[614] و آسیه؛ زن فرعون که در محیط کفر بالید ولی به جوار خدا رسید و به همراه مریم، اسوه زنان جهان شد؛^[615] و اصحاب کهف؛ جوانمردان مؤمنی که خدا بر هدایتشان افزود^[616] و دلهایشان را برای استقامت در راه و عقیده ای که انتخاب کرده بودند، نیرومند کرد،^[617] همانانی که برای یکتاپرستی، از اجتماع مشرکان کناره گرفته و به امید بهره مندی از رحمت پروردگار، رنج تنهایی و حرمان را به جان خریدند^[618] و در همه حال، به پاکی و حلّیت طعام توجه داشتند.^[619]

معرفی اسوه، گاه با ذکر صفت است: صابران و صادقان و فرمانبرداران و انفاق کنندگان و استغفار کنندگان در سحر؛^[620] یاری کنندگان دین خدا که همراه با فرستاده او جنگیدند و سختی‌های در راه خدا بودن، آنها را بیمناک و زبون نکرد و سر بر دشمن فرو نیاوردند؛^[621]مؤمنانی سرسپرده و ایثارگر^[622] که تائب و عابد و حامد و صائم و راکع و ساجد و آمر به معروف و ناهی از منکر و حافظ حدود الهی هستند؛^[623] کسانی که پیام های خدا را می رسانند و از او می ترسند و از هیچ کس جز او، نمی هراسند.^[624]

در سوی مقابل، سرگذشت عده ای به عنوان «آینه عبرت» ارائه شده است؛ کسانی که در محیطی نورانی، ظلمت نفس بر آنها غلبه کرده است: پسر آدم(ع)، که دستش را به خون برادر آلود و از زیانکاران شد^[625] و پسر نوح که دعوت پدر را رد کرد و جاهلانه به کوه پناه برد و غرق شد،^[626] و همسران نوح و لوط، که جوار بندگان صالح، سودی به حالشان نبخشید و داخل آتش شدند.^[627]