2-9-3. پذیرش تفضیل الهی

از دیگر ویژگی‌های تمدن اسلامی، پذیرش تفضیل الهی است. بر اساس اعلان صریح قرآن و نیز، آنچه در نظام خلقت مشهود است، برخی از مخلوقات بر برخی دیگر تفضیل داده شده اند که از جمله علل اصلی آن، تحقق زمینه آزمون و ابتلای الهی است^[840] چرا که بدیهی است با فقدان برتریها، زمینه امتحان نیز، یا از بین می رود یا به شدت کاهش می یابد و این، یعنی حذف و یا افت کیفی آزمون! نقصی بزرگ که از خدای حکیم صادر نمی شود. این تفضیل، ممکن است در جهات گوناگونی باشد: در ایمان؛^[841] در مقام و منزلت؛^[842] در رزق و روزی؛^[843] که اعم از مادی و معنوی است، در نژاد؛^[844] در نوع رابطه؛^[845] در ثمرات؛^[846] و حتی در مقام نبوت^[847]و رسالت.^[848]

هرچند برخی تفضیلات، صرفا منشأ آزمونی نداشته و علل دیگری مانند اقتضای طبیعی و عقلی رابطه ها است مانند آنچه در روابط میان شوهر و همسرش وجود دارد^[849] چرا که در عِداد علل برتری، علاوه بر اشاره به سنت تفضیل^[850]؛ که دلالتی بر تفضیل جنس ذکر بر انثی دارد،^[851] عامل دیگر این تفوق، «انفاق کردن» شمرده شده است^[852] که علتی عقلی و طبیعی است.

از جمله فواید تسلیم شدن به این حکمت الهی، داشتن زندگی آرام و خالی از تنش هایی است که در دهه های اخیر، برخیها از جمله سرمایه سالاران، برای به صحنه اجتماع کشاندن زنان به عنوان نیروی کار ارزان، شعار برابری جنسیتی و ضرورت اشتغال زنان و استقلال مالی آنها را سر داده اند و بولهواسان، که در اندیشه خارج نمودن گوهر زن از صدف خانه بودند، یاریگر آنان شده اند و برخی دیگر، از روی جهالت و یا اغراضی همچون ایستادگی در برابر احکام الهی، با شعار آن دو دسته همراهی کرده اند.

زنجیره «فساد اخلاقی، کاهش شدید کرامت و منزلت زن به علت به کار گرفته شدن به عنوان کالا، تزلزل بنیان خانواده، وانهاده شدن تربیت فرزندان، افزایش بیکاری مردان، افزایش فاصله طبقاتی و …»، از جمله عوارض مقاومت در برابر پذیرش تفضیل الهی بود.

نکته ای که حائز اهمیت است اینکه، در بیان قرآنی؛ نه با الفاظ «رجل» و «مرأه» بلکه، با لفظ «ذکر» و «انثی» به این تفضیل اشاره شده است که تصور معنای الفاظ، به تصدیق آن؛ که برتری طبیعی «نر» بر «ماده» است، کفایت می کند، نکته ای که با عدم رعایت آن در دیگر زبانها؛ و از جمله زبان فارسی، بر بروز جبهه گیری های پرتنش، انجامیده است.

مسأله پذیرش این تفضیل از آن روی حائز اهمیت است که تأثیر بسیار گسترده ای در زندگی آحاد جامعه دارد، چرا که جهان به طور تقریبا مساوی، از آن دو تشکیل شده است.